Logo Stichting Groene Pedagogiek

Verslag congres 15 nov’17 Groene Pedagogiek

Op 15 november jl. heeft onze stichting Groene Pedagogiek haar eerste jaarcongres gehouden. Ruim 70 deelnemers uit het hele land namen die dag deel aan een gevarieerd programma met deskundige inleiders en toonaangevende werkgroepbegeleiders. Plaats van handeling was het mooie kasteel Groeneveld

in Baarn, waar deelnemers vanuit jeugdzorg, kinderopvang, GGD/Jeugdgezondheidszorg, ontwerpbureau’s, (hoger) onderwijs en natuurspeeltuinen zich voorafgaand aan het congres tegoed deden aan een welverzorgde ‘kasteellunch’.  Stipt om 12.30 startte het programma. Wat is er bekend over de pedagogische betekenis van natuur? Hoe maak je natuur beleefbaar voor kinderen met een beperking? en kan de Rijksoverheid groene pedagogiek ondersteunen en faciliteren? Dat zijn de vragen die tijdens het congres centraal stonden. Na een openingsfilmpje en een introductie met ‘contrastbeelden’ was het woord aan de drie inleiders van het congres.

 

Historisch- en wijsgerig pedagoog Joop Berding ging in op de wortels van de groene pedagogiek. Grote pedagogen als Comenius, Fröbel en Dewey passeerden de revue. Hierbij benadrukte Berding de waarde die deze pedagogen toekennen aan beleving en ervaring met planten en dieren in de directe omgeving. Berding plaatste dit tastbare contact met natuur naast het verwerven van digitale kennis over natuur. In de ‘digitale pedagogiek’ van bijvoorbeeld Steve Jobs dreigt volgens Berding het zintuiglijk contact van kinderen met planten en dieren in de groene buitenruimte op de achtergrond te raken. Berding: “Begrijp me goed. Ik ben niet tegen beeldschermen en sociale media. Maar het is een gemis als kinderen geen esthetische en misschien ook religieuze ervaringen kunnen opdoen. Dat kan alleen buiten, in de echte natuur, die krijgen kinderen niet via het beeldscherm”.

 

John Goessens van jeugdzorginstelling Lindenhout, is vanuit zijn functie betrokken bij de 45.000 kinderen in Nederland die niet bij hun ouders kunnen opgroeien. Hij schetste hoe zeer deze kinderen en hun gezinnen in onbalans zijn. Zelf ervan overtuigd dat buiten kan helpen om die balans te vinden, ziet hij dat er eerst aan andere voorwaarden moet worden voldaan. Om te voorkomen dat  de kinderen tussen twee verschillende werelden terecht komen: de wereld van het groene denken en de wereld van hun ontredderde gezin, roept hij de deelnemers, allen betrokken bij kinderen en groen, op.  “Steek over naar de wereld waar de kinderen vandaan komen!”, aldus Goessens.  Ook pleitte hij voor het aanreiken van bruikbare tips en trucs voor buiten, die weinig tijdsinvestering vragen.

 

 

Roel van Raaij van het ministerie van Economische Zaken was gevraagd te reageren op de twee vorige inleiders. Menig deelnemer vroeg zich af wat groene pedagogen kunnen verwachten van de inmiddels gereorganiseerde Haagse departementen. Van Raaij: “het kind zit wat ‘verstopt’ in het Rijksbeleid; vaak is niet duidelijk hoe de pedagogische praktijk z’n plek krijgt in het overheidsbeleid”. Waar kun je als groene pedagoog terecht, nu het natuurbeleid verspreid is over de verschillende ministeries en het ook gedecentraliseerd is naar de provincies en gemeenten? Van Raaij had er geen eenduidig antwoord op. Instellingen die hun pedagogisch beleid en activiteiten willen vergroenen, dienen zich volgens van Raaij in eerste instantie tot hun gemeente te richten. Of tot schoolbesturen als het gaat om het vergroenen van schoolpleinen. Gelukkig ontstaat er naast aandacht voor “rekenen en taal” binnen het onderwijs weer meer ruimte voor zaken als algemene ontwikkeling en oriëntatie op de buitenwereld. Dat biedt volgens van Raaij aanknopingspunten voor programma’s als ‘Jong Leren Eten’ . Die kunnen onderdeel gaan uitmaken van groen pedagogische activiteiten en interventies.

 

 

Na deze drie boeiende inleidingen vanuit wetenschap, praktijk en beleid werd Kees Both, ons erelid en ‘founding father’ van de groene pedagogiek in Nederland in het zonnetje gezet. Een aantal deelnemers kreeg aansluitend de kans om met Kees en met ons bestuurslid, theoloog  Joop Butti, in gesprek te gaan bij de open haard.

 

Naast deze werkgroep waren er in totaal 8, waar men in 2 ronden aan kon deelnemen. De onderwerpen waren soms praktisch en direct in het eigen werk toepasbaar: zoals kinderen pedagogisch begeleiden in hun spel met zand, of originele creaties maken met verzamelde natuurvoorwerpen rond het kasteel. Andere workshops waren meer gericht op inzicht en uitwisseling van kennis over o.a. groene speelpleinen, de kansen die wet- en regelgeving bieden voor vergroening, hoe je de doelgroep 12 + naar buiten krijgt en hoe je in de praktijk met kleine, gemakkelijke stapjes aan de slag kunt om de buitenruimte groener te maken.

De middag werd afgesloten met een feestelijke bijeenkomst waarin een filmimpressie van het congres werd vertoond.

Aan de reacties van diverse deelnemers te horen was het een geslaagde, inspirerende middag.

Alle presentaties die gebruikt zijn tijdens het congres zijn beschikbaar via deze link.

Dominick, van Vietor Productie, heeft de mooie filmimpressie van de congresmiddag gemaakt:

Hierbij is gebruik gemaakt van muziek door JMTV – Documentary: https://soundcloud.com/jmtv-1/documentary. Deze muziek is gebruikt en aangepast onder een Creative Commons-licentie.”